อลิซกับกระต่ายขาว และปรัชญาชีวิตผ่านตัวละครสองขั้ว

Choose Language :

Alice’s Adventures in Wonderland เป็นหนึ่งในวรรณกรรมของลูอิส แคร์รอลล์ที่นอกจากจะมีภาษา-วลีที่สวยงาม มีการสอดแทรกสถานภาพทางสังคมของยุควิคเตอร์เรีย และยังสะท้อนความขัดแย้งระหว่างวัยได้อย่างลึกซึ้ง โดยเฉพาะฉากที่เป็นเหมือนไอคอนนิกของเรื่องอย่าง … ฉากอลิซไล่ตามกระต่ายขาวที่ฉากนี้ไม่ใช่เป็นแค่จุดเริ่มต้นของการผจญภัยอันน่าพิศวงของอลิซ แต่ยังแฝงปรัชญาชีวิตที่ลึกซึ้งผ่านตัวละครหลักทั้งสองที่นำเสนอมุมมองระหว่างโลกของเด็กและผู้ใหญ่ได้อย่างชาญฉลาดมาก ๆ ด้วยค่ะ

อลิซกับกระต่ายขาว กับปรัชญาชีวิตผ่านตัวละครสองขั้ว

กระต่ายขาวในชุดสูทพร้อมนาฬิกาพกวิ่งไปบ่นไปว่า “No time to say hello, goodbye! I’m late! I’m late! I’m late!” คือตัวแทนของผู้ใหญ่ในสังคมที่ตกเป็นทาสของเวลาและความรีบเร่ง พวกเขาสวมชุดสูทเรียบร้อย ถือนาฬิกาติดตัวตลอดเวลา และเร่งวิ่งไปข้างหน้าจนไม่แม้แต่การหยุดทักทายใครต่อใครหรือแม้แต่วิ่งผ่านสวนดอกไม้ที่สวยงาม แต่ก็ไม่ยอมหยุดเพื่อชื่นชมดอกไม้ข้างทางเพราะคิดว่าเป็นสิ่งไร้สาระที่สิ้นเปลืองเวลาเกินไป

ในทางตรงกันข้าม “อลิซ” เด็กหญิงตัวน้อยที่เป็นเหมือนตัวแทนของวัยเด็ก ที่เต็มไปด้วยความสงสัย เต็มไปด้วยอยากรู้อยากเห็น เพราะเธอไม่ได้ถูกครอบงำด้วยกฎเกณฑ์และเวลาเหมือนกระต่าย และเมื่ออลิซเห็นกระต่ายแต่งตัวแปลกตาและพูดได้ เธอจึงวิ่งตามกระต่ายไปอย่างไม่คิดเพราะเธออยากรู้และสงสัยว่ากระต่ายจะไปไหน

ความหมายเชิงปรัชญาชีวิตผ่านตัวละครทั้งสองขั้ว

การเดินทางของทั้งคู่จึงแสดงให้เห็นความแตกต่างระหว่างสองโลกอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็น …

กระต่ายขาว สัญลักษณ์ของผู้ใหญ่ในระบบทุนนิยม ที่วิ่งไล่ตามเข็มนาฬิกาด้วยความกังวลต่ออนาคตจนลืม “ปัจจุบัน”
อลิซ ตัวแทนของจิตวิญญาณในวัยเด็ก ที่ไม่ได้ถูกผูกมัดด้วยเวลา แต่ถูกขับเคลื่อนด้วยความอยากรู้และจินตนาการ จนกล้าที่จะก้าวออกจากโลกที่คุ้นเคย

ความน่าสนใจของเรื่องนี้ก็คือ การตัดสินใจของอลิซที่เลือกจะตามกระต่ายลงไปในโพรงกระต่าย เพราะหากวันนั้นอลิซเลือกที่จะคิดแบบผู้ใหญ่ที่มองว่าการเสียเวลาวิ่งตามกระต่ายเป็นเรื่องไร้สาระ เธอก็คงพลาดโอกาสที่จะได้ค้นพบวันเดอแลนด์ และพลาดโอกาสเรียนรู้บทเรียนที่อยู่นอกกรอบของโลกปกติ

และในความเห็นของแอด ๆ คิดว่า นี่อาจเป็นคือแมสเสจสำคัญที่ลูอิส แคร์รอลล์ต้องการสื่อถึงผู้อ่านทุกคนว่า “อย่าให้ความเป็นผู้ใหญ่และการไล่ตามเวลาทำลายความเป็นเด็กในตัวเรา เพราะบางครั้งการกล้าที่จะมองโลกด้วยความอยากรู้แบบเด็ก ๆ ก็อาจนำพาเราไปพบกับประสบการณ์และการเรียนรู้ที่มีค่ามากกว่าการวิ่งไล่ตามตารางเวลาอันไม่มีที่สิ้นสุด”

การผจญภัยของอลิซจึงไม่เพียงเป็นเรื่องราวสำหรับเด็ก แต่ยังเป็นการเตือนใจผู้ใหญ่ให้รักษาสมดุลระหว่างความรับผิดชอบต่อเวลากับการมีชีวิตอยู่ในปัจจุบันขณะอย่างมีความหมาย

เรื่องราวนี้จึงเป็นกระจกสะท้อนสังคมที่ยังคงร่วมสมัยมาจนถึงปัจจุบัน ความขัดแย้งระหว่างอลิซและกระต่ายขาวไม่ใช่เพียงการปะทะกันระหว่างวัย แต่เป็นการต่อสู้ภายในจิตใจของมนุษย์ทุกคน ระหว่างการยอมจำนนต่อกรอบเวลาและกฎเกณฑ์ของสังคม กับการรักษาความสามารถในการมหัศจรรย์ใจและความกล้าที่จะฝัน การผจญภัยของอลิซจึงชวนให้เราทบทวนว่า บางที “ความเป็นเด็ก” ที่เรามักมองว่าต้องละทิ้งไปเมื่อโตขึ้น อาจเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้เราดำรงชีวิตอยู่ในโลกที่ซับซ้อนนี้ได้อย่างมีความหมายมากขึ้นค่ะ

เกร็ดิสนีย์สนุก ๆ

คำว่า “Down the rabbit hole” เป็นวลีภาษาอังกฤษเก๋ๆ ที่มีที่มาจากเรื่อง Alice In Wonderland โดยความหมายของมันจะหมายถึง เวลาที่เราเข้าไปอยู่ในสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งโดยไม่ได้ตั้งใจ และการตกลงไปนั้นก็พาเราไปเจอกับอะไรแปลกๆ ใหม่ๆ หรือสถานที่ๆ ไม่เคยไปมาก่อน แถมยังหลงไปแบบนานมากๆ จนเหมือนจะหาทางออกไม่ได้เลย

บริบทที่ใช้วลีนี้ ส่วนใหญ่จะถูกนำไปใช้เวลาเปรียบเทียบคนที่หาข้อมูลบางอย่าง หรือเล่นอินเทอร์เน็ต เล่นโซเชียลอะไรแนวๆ นั้น แล้วไปเจอข้อมูลบางอย่างที่กระตุกต่อมความสนใจของเรา แล้วเราต้องเข้าไปค้นๆๆๆๆๆ หาข้อมูลนั้นๆ ไปเรื่อยๆๆๆ จนเหมือนกับวาปไปอีกโลก หรือเหมือนตกลงไปในหลุมกระต่าย ประมาณนั้นค่า

** อาการนี้แอดเป็นบ่อยเลย เวลาหาเรื่องมาเขียนในเพจ 55555555555555555 แบบหาเรื่องนั้นไปเจอเรื่องนี้ หาๆๆ ไปเรื่อยๆ ก็เจอข้อมูลนั่นนี่เยอะแยะไปหมดด รู้ตัวอีกที เห้ยย ตี 2 แล้ววว

และอีกสำนวนภาษาอังกฤษอีกอันนึงที่มีที่มาจาก Alice in Wonderland แอดว่าควรจดจำไว้ เก็บเอาไว้ใช้เก๋ ๆ อีกหนึ่งประโยค ก็คือประโยคว่า “Chasing a White Rabbit”

ถ้าแปลตรงตัวก็คือ “การวิ่งไล่กระต่ายขาว” แรงบันดาลใจมาจากการวิ่งไล่ตามกระต่ายของอลิซจนกระทั่งตกลงไปในโพรงกระต่าย ซึ่งในเรื่องราวจะเห็นว่าอลิซนั้นวิ่งไล่ตามกระต่ายเกือบทั้งเรื่องเลย วิ่งตามๆๆ จนหลงทาง ไปเจออุปสรรคต่างๆ แถมพอเจอกระต่าย แล้วก็ไม่ได้อะไรที่มีประโยชน์ขึ้นมาเลยนอกจากเสียเวลาเปล่าๆ คล้ายกับ “เสียเวลาไปกับสิ่งที่ดูเหมือนจะสำคัญ แต่จริง ๆ แล้วไม่มีอะไรเลย” แต่อีกความหมายนึงก็สามารถแปลหมายถึงการเข้าสู่โลกที่แปลกประหลาดหรือประสบการณ์ที่เปลี่ยนชีวิตเหมือน “อลิซ” เข้าสู่วันเดอแลนด์ ส่วนใหญ่มักใช้ในบริบทหรือสถานการณ์เชิงบวกค่า