“เมื่อความโหดไม่จำเป็นต้องง้างคาถา: Lady Tremaine แม่เลี้ยงใจร้ายที่น่ากลัวที่สุดของดิสนีย์! เพื่อนๆ เคยสังเกตมั้ยว่า ในบรรดาตัวร้ายดิสนีย์ที่มีทั้งแม่มดใช้เวทมนตร์ ราชินีวางยาพิษบนแอปเปิ้ล นางฟ้าสาปคำสาป แต่ มีตัวละครตัวหนึ่งที่จัดว่าอยู่ในกลุ่มตัวร้ายที่ไม่มีเวทมนตร์อะไรเลย เป็นแค่คนธรรมดาๆ ที่มีลูกสาวสองคน แต่เธอคนนี้กลับเป็นต้นแบบของแม่เลี้ยงใจร้ายในนิทานตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน และใช่ค่าาา แอดกำลังพูดถึง Lady Tremaine จากเรื่องซินเดอเรลล่าอยู่นั่นเอง
Lady Tremaine คือใคร ?
Lady Tremaine เป็นตัวละครที่รู้จักกันในนามของแม่เลี้ยงใจร้ายในเรื่อง “ซินเดอเรลล่า” (Cinderella) ของดิสนีย์ เธอเป็นแม่เลี้ยงของซินเดอเรลล่าที่มีอุปนิสัยโหดร้าย คอยกดขี่ขูดรีด และเลี้ยงลูกสาวของตัวเองสองคน คือ อนาสตาเซีย (Anastasia) และ ดริเซลล่า (Drizella) อย่างตามใจ
ในเรื่องราว Lady Tremaine พยายามทุกวิถีทางเพื่อให้ลูกสาวของเธอได้แต่งงานกับเจ้าชาย แทนที่จะเป็นซินเดอเรลล่า เธอแสดงอำนาจเหนือซินเดอเรลล่าโดยการสั่งให้ทำงานบ้านหนักและทำให้ชีวิตของซินเดอเรลล่าลำบาก
ตัวละครนี้เป็นหนึ่งในตัวร้ายที่จดจำได้ของดิสนีย์ ด้วยบุคลิกที่เย็นชา คำนวณ และโหดร้าย แต่ไม่ได้มีพลังวิเศษเหมือนแม่มดหรือตัวร้ายอื่นๆ ความน่ากลัวของเธออยู่ที่ความโหดร้ายในชีวิตประจำวันและการกดขี่ทางจิตใจ
เทคนิคการควบคุมทางจิตวิทยาของ Lady Tremaine
ซึ่งตัวละคร Lady Tremaine เป็นตัวละครตัวร้ายที่ที่เข้ามามีบทบาทสำคัญตัวอย่างที่ชัดเจนว่า “ความร้ายกาจไม่จำเป็นต้องใช้เวทมนตร์” มาดูกันว่าเธอเก่งเรื่องการควบคุมทางจิตวิทยายังไง?
เริ่มจากคำพูด และวิธีการทางอ้อมที่ทำให้เหยื่อรู้สึกลดคุณค่าในตัวเองสไตล์ Lady Tremaine
- Step 1: ย้ายห้องนอนซินเดอเรลล่าจากชั้นบนสู่ห้องใต้หลังคา (เหมือนย้ายจากเพนท์เฮ้าส์ไปอยู่ห้องเก็บของ!)
- Step 2: เปลี่ยนชื่อจาก “เอลล่า” ให้เป็น “ซินเดอเรลล่า”(นี่มันการบูลลี่ชัดๆ)
- Step 3: เพิ่มงานบ้านทีละนิด เหมือนใช้หยิบนู่นนิดทำนี่หน่อยไป ๆ มา ๆ จนกลายเป็นคนรับใช้เต็มตัวในบ้านตัวเอง
ทคนิคการควบคุมสุดแยบยล การวางแผนทำร้ายจิตใจแบบมีขั้นตอน โดยการควบคุมทางจิตวิทยาของ Lady Tremaine นั้นละเอียดอ่อนและแยบยลมาก เช่น …
1. การทำให้รู้สึกไร้ค่า ฉากที่เธอเรียกซินเดอเรลล่า “Come here, my dear. Oh… my dear dirty Cinderella” ตรงนี้เห็นมั้ยคะว่าเธอเรียกซินเดอเรลล่าว่าที่รัก (dear) แต่กลับแฝงการดูถูก ด้วยการเติม “Dirty” (สกปรก) ลงไป’ ทำให้ผู้ถูกกระทำสับสนระหว่างความรักและการถูกดูถูก เหมือนน้ำผึ้งที่มีพิษซ่อนอยู่นั่นเอง นี่เป็นเทคนิคที่เรียกว่า “Derogatory Endearment” หรือการใช้คำรักแฝงการดูถูก
2. การสร้างความสับสนทางอารมณ์ เมื่อซินเดอเรลล่าทำงานบ้านเสร็จ เธอจะพูดว่า “Oh… you missed a spot” (อ้อ… เธอทำตกไปตรงนี้นะ) ทั้งที่งานเรียบร้อยดี นี่คือเทคนิค Gaslighting ที่ทำให้เหยื่อสงสัยในการรับรู้ของตัวเอง
3. การให้ความหวังปลอมๆ ดูเหมือนให้โอกาส แต่จริงๆ วางกับดัก อย่างเช่นฉากที่เธอบอกกับซินว่า “Of course you can go to the ball… IF you finish all your chores AND find something suitable to wear” (แน่นอนเธอไปงานเต้นรำได้… ถ้าทำงานเสร็จและมีชุดสวยๆ ใส่) แปลว่าไปได้… แต่ ความจริงลึก ๆ เธอรู้อยู่แล้วว่าซินเดอเรลล่าไม่มีทางได้ไปหรอกจ้า เพราะว่าแม่ก็อัดงานให้ซินหนักจนไม่มีเวลาไปเตรียมตัว
4. การใช้คนรอบข้างกลั่นแกล้ง แทนที่จะลงมือเอง เธอยุยงลูกสาวให้ทำลายชุดของซินเดอเรลล่า นี่คือเทคนิค “Proxy Harassment” หรือการใช้คนอื่นกลั่นแกล้งแทน
5. การแสดงความเห็นอกเห็นใจปลอมๆ “Poor Cinderella… what a shame” เธอพูดหลังชุดถูกทำลาย แสดงความเสียใจปลอมๆ นี่คือเทคนิค “Mock Sympathy” ที่ยิ่งทำให้เหยื่อเจ็บปวด
และฉากที่เป็นช็อตเด็ดที่สุดของเธอ ก็คือฉากที่เธอจงใจขัดขาพนักงานยกรองเท้าแก้วมาให้ซินสวม เพราะว่าเธอรู้ว่าซินเดอเรลล่าจะต้องสวมได้แน่จึงทำลายรองเท้าแก้วนั้นเพื่อทำลายหลักฐานและความหวังของซินเดอเรลล่าให้แตกละเอียดต่อหน้าคาเท้านั่นแหละ ซึ่งโชคดีมากที่รองเท้าแก้วอีกหนึ่งข้างนั้นยังอยู่ที่ซินจึงทำให้ซินไม่ได้รับผลกระทบนั้น ๆ
แต่ทั้งหมดทั้งมวลก็ช่วยส่งเสริมได้ว่าตัวละครของ Lady Tremaine นั้น ไม่ใช่ตัวละครที่ร้ายตามอารมณ์และไม่ได้กระทำการใด ๆ ด้วยอารมณ์ชั่ววูบ แต่ทุกอย่างที่เธอทำแสดงให้เห็นถึงการคิดและตัดสินใจอย่างเยือกเย็น แสดงให้เห็นถึงความโหดร้ายที่มาจากสติปัญญา
Lady Tremaine จึงเป็นตัวอย่างของการใช้อำนาจในทางที่ผิดในครอบครัว และการกลั่นแกล้งทางจิตวิทยาที่แยบยล ซึ่งน่ากลัวกว่าเวทมนตร์หรือพลังวิเศษใดๆ เพราะมันสะท้อนความเป็นจริงที่อาจเกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวันในชีวิตจริง! เช่น
– หัวหน้าที่คอยกดดันลูกน้อง
– เพื่อนที่ชอบดูถูกเพื่อน
– ครอบครัวที่ชอบเปรียบเทียบ หรือพี่น้องที่ได้รับการปฏิบัติที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน
เห็นมั้ยล่ะคะว่า Lady Tremaine นั้นร้ายโดยเนื้อแท้แบบที่เธอไม่ต้องง้างคาถา ไม่ต้องปรุงยาพิษ แค่ใช้คำพูดและการกระทำ ก็สร้างความเจ็บปวดได้มากพอ ๆ กับคำสาปหรือยาพิษแล้ว!
*** ชื่อในรูปที่แอดเขียนว่า Lady Trem-Pain แอดตั้งใจเขียนในเล่นคำกับคำว่า Tremaine กับ Pain น้าา
